کد مطلب:188966 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:146
مرزبانی اندیشه
پیچیده ترین حوزه های بشری، حوزه فرهنگ و اندیشه می باشد. زیرا كه بر این حوزه هیچ گونه حصار و مرزبانی مشاهده نمی شود. هر شخص صاحب اندیشه فرآورده های اندیشه ای خود را به عنوان دست آورد مثمر عرضه می دارد و تأسف بارتر از آن، این كه بسیاری كه از اندیشه و فرهنگ بهره ای ندارند پندارهای خویش را با عنوان اندیشه بارور، عرضه می دارند! اینان بر اندیشه فرهنگ جامعه انسانی از هر جانب می تازند. به همین خاطر هجوم پندارها و مرام های بی پایه هماره اندیشه های صحیح را تهدید می نماید.
[ صفحه 127]
بر این اساس اندیشه های صحیح چه بسا در میان انبوه پندارهای باطل پنهان می شوند، كه تشخیص و ساماندهی آنها از عهده ی همه بر نمی آید. لایه های پایین جامعه به ویژه نسل نوپا بیش از دیگران در خطر این هجوم ها قرار دارند.
نكته حایز اهمیت در این راستا این است كه باید برای حوزه اندیشه و فرهنگ مرزبانی باشد تا از ورود پندارها و بافته های باطل به حوزه ی اندیشه جلوگیری نماید. با مرزبانی فرهیختگان اندیشمند است كه حوزه ی فرهنگ و اندیشه از خرافات دست و پاگیر و پندارها و گرایش های بیهوده پالایش می شود و اندیشه های زلال شكوفا می گردد.
نسل نوپای جامعه به لحاظ زمینه و آمادگی كه در رنگ پذیری دارد، بیشتر از دیگران در معرض خطر مرام ها و مسلك های بی پایه می باشد. به همین خاطر عترت این هشدار را به همگان داده است كه اندیشه های نسل نوپای خویش را پیش از این كه مسلك های باطل به كژراهگی بكشانند دریابند، بادروا احداثكم بالحدیث. [1] .
اینك باقر العلوم علیه السلام این آموزه عرشی را شكوفا می سازد كه انسان باید مراقب فرهنگ و اندیشه خویش باشد. اجازه ندهد از هر منبع و هر مرامی غذای روحی و فرهنگی وارد حوزه اندیشه وی شود.
در تفسیر آیه كریمه كه می فرماید انسان باید به طعام و غذای خویش نگر افكند، تا از پاكی و سلامتی آن مطمئن شود، فلینظر الانسان الی طعامه. [2] ؛ باقر العلوم علیه السلام می فرماید: انسان باید طعام روحش را (دانش)
[ صفحه 128]
مراقب باشد كه از كدام منبع می گیرد، قال علمه الذی عمن یأخذه. [3] .
بر اساس رهنمود باقر العلوم علیه السلام باید برای حوزه فرهنگ و اندیشه مراقب و مرزبان باشد. تا هر مرام و مسلك نتواند پندارهای خویش را وارد حوزه اندیشه جامعه نماید و جامعه را در خطر انحراف و آلودگی قرار دهد. بهترین معیار در این راستا آموزه های وحیانی قرآن و عترت است كه دیگر موارد باید به آنها عرضه شود اگر با معیارهای وحیانی هم خوانی باشد قابل پذیرش بوده، در غیر این صورت مردود خواهد بود.
البته این سخن به معنای محدود نمودن آزادی های اجتماعی و اندیشه ای نیست. بلكه در حقیقت ساماندهی و ضابطه مند نمودن فرایند حوزه ی فرهنگ و اندیشه است كه میان این دو تفاوت بسیار است.
[ صفحه 127]
بر این اساس اندیشه های صحیح چه بسا در میان انبوه پندارهای باطل پنهان می شوند، كه تشخیص و ساماندهی آنها از عهده ی همه بر نمی آید. لایه های پایین جامعه به ویژه نسل نوپا بیش از دیگران در خطر این هجوم ها قرار دارند.
نكته حایز اهمیت در این راستا این است كه باید برای حوزه اندیشه و فرهنگ مرزبانی باشد تا از ورود پندارها و بافته های باطل به حوزه ی اندیشه جلوگیری نماید. با مرزبانی فرهیختگان اندیشمند است كه حوزه ی فرهنگ و اندیشه از خرافات دست و پاگیر و پندارها و گرایش های بیهوده پالایش می شود و اندیشه های زلال شكوفا می گردد.
نسل نوپای جامعه به لحاظ زمینه و آمادگی كه در رنگ پذیری دارد، بیشتر از دیگران در معرض خطر مرام ها و مسلك های بی پایه می باشد. به همین خاطر عترت این هشدار را به همگان داده است كه اندیشه های نسل نوپای خویش را پیش از این كه مسلك های باطل به كژراهگی بكشانند دریابند، بادروا احداثكم بالحدیث. [1] .
اینك باقر العلوم علیه السلام این آموزه عرشی را شكوفا می سازد كه انسان باید مراقب فرهنگ و اندیشه خویش باشد. اجازه ندهد از هر منبع و هر مرامی غذای روحی و فرهنگی وارد حوزه اندیشه وی شود.
در تفسیر آیه كریمه كه می فرماید انسان باید به طعام و غذای خویش نگر افكند، تا از پاكی و سلامتی آن مطمئن شود، فلینظر الانسان الی طعامه. [2] ؛ باقر العلوم علیه السلام می فرماید: انسان باید طعام روحش را (دانش)
[ صفحه 128]
مراقب باشد كه از كدام منبع می گیرد، قال علمه الذی عمن یأخذه. [3] .
بر اساس رهنمود باقر العلوم علیه السلام باید برای حوزه فرهنگ و اندیشه مراقب و مرزبان باشد. تا هر مرام و مسلك نتواند پندارهای خویش را وارد حوزه اندیشه جامعه نماید و جامعه را در خطر انحراف و آلودگی قرار دهد. بهترین معیار در این راستا آموزه های وحیانی قرآن و عترت است كه دیگر موارد باید به آنها عرضه شود اگر با معیارهای وحیانی هم خوانی باشد قابل پذیرش بوده، در غیر این صورت مردود خواهد بود.
البته این سخن به معنای محدود نمودن آزادی های اجتماعی و اندیشه ای نیست. بلكه در حقیقت ساماندهی و ضابطه مند نمودن فرایند حوزه ی فرهنگ و اندیشه است كه میان این دو تفاوت بسیار است.
[1] وسائل، ج 15، ص 196.
[2] عبس، 24.
[3] وسائل، ج 18، ص 44.